2019թ. մայիսի 11-ին ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղում կայացավ Հովհաննես Թումանյանի ծննդյան 150-ամյակին նվիրված հանրապետական գիտաժողովը, որը կազմակերպել էր Հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնը:

Նախ՝ հյուրերը դիտեցին ԵՊՀ ԻՄ-ի կիրառական արվեստի ֆակուլտետի նախասրահում ցուցադրված աշխատանքները, ապա տեղի ունեցավ գիտաժողովի հանդիսավոր բացումը:

Հանդիսավոր բացմանը ներկա էին մարզի տարբեր ոլորտների, հոգևոր, մարզային ու քաղաքային իշխանությունների ներկայացուցիչներ, Տավուշի թեմի հոգևոր առաջնորդ գերաշնորհ տեր Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանը, Տավուշի փոխմարզպետ Թաթուլ Ստեփանյանը, Իջևան քաղաքի ավագանու անդամներ, Մեծ Բրիտանիայից ժամանած հյուրեր, ԵՊՀ ԻՄ-ի վարչական և պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմի ներկայացուցիչներ և ուսանողներ, դպրոցների տնօրեններ և ուսուցիչներ, արվեստի, բանկային ոլորտի, ՀԿ-ների, ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչներ, քաղաքացիներ: 

Գիտաժողովին մասնակցում էին գիտաշխատողներ, պրոֆեսորներ, դոցենտներ Մայր բուհից և Իջևանի մասնաճյուղից, ՀՀ ԳԱԱ Մ.Աբեղյանի անվան գրականության, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտներից, ՀՀ ԳԱԱ Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոնից, Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտից, Վանաձորի պետական համալսարանից:

Ողջույնի խոսքով հանդես եկան ԵՊՀ ԻՄ հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնի վարիչի պաշտոնակատար, բ.գ.թ., դոցենտ Վաչագան Ավագյանը, Տավուշի թեմի հոգևոր առաջնորդ գերաշնորհ տեր Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանը, ԵՊՀ ԻՄ-ի տնօրենի պաշտոնակատար, ֆ.մ.գ.թ., դոցենտ Արտակ Ցուցուլյանը, ՀՀ ԳԱԱ Մ.Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտի տնօրեն, բ.գ.դ. Վարդան Դևրիկյանը: Նրանք ողջունեցին գիտաժողովի մասնակիցներին և բոլոր ներկաներին, կարևորեցին հոբելյանական նման միջոցառումների կազմակերպումը՝ գրողների կյանքի և ստեղծագործության նորանոր կողմերի բացահայտման և դրանք հանրությանը ճանաչելի դարձնելու իմաստով, բարի ընթացք մաղթեցին գիտաժողովի աշխատանքներին:

Այնուհետև Կիրառական արվեստի ֆակուլտետի դահլիճում զեկուցումներով հանդես եկան՝

1. ՀՀ ԳԱԱ Մ.Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտի Հովհ. Թումանյանի կյանքի և գործի տարեգրության խմբի բաժնի վարիչ, բ.գ.դ. Վլադիմիր Կիրակոսյանը («Թուման­յանա­գի­տութ­յան արդի խնդիրները»),
2. ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետի ակադ. Հր. Թամրազյանի անվան հայ գրակ. պատմ. ամբիոնի վարիչ, բ.գ.դ., պրոֆեսոր Սամվել Մուրադյանը («Ժողովրդական մի նյութի թումանյանական մշակման առթիվ»),
3. Բ.գ.թ., դոցենտ Խաչատուր Վարդանյանը («Ընկերական նվիրվածության անհուն գեղեցկություն (Լևոն Շանթ-Հովհաննես Թումանյան)»),
4. «Տավուշ» հայրենակցական միության նախագահ, մ.գ.թ., պրոֆեսոր Լավրենտի Միրզոյանը (Գիտական հաղորդում):

Վ.Դևրիկյանը և Լ.Միրզոյանը նաև ԵՊՀ ԻՄ-ի գրադարանին նվիրեցին իրենց գրքերից:

Ապա գիտաժողովի աշխատանքները շարունակվեցին լսարաններում՝ երեք բաժանմունքներում:

Առաջին բաժանմունքում (նիստի նախագահ` Վաչագան Ավագյան) ներկայացվեցին հետևյալ զեկուցումները.

1. «Ոչ մի շաբաթ առանց Թումանյանի. Հովհ. Թումանյանի կյանքի ու ստեղծագործության ներ­կա­յաց­ման նոր ձևաչափը» (ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետի ակադ. Հր. Թամրազյանի անվան հայ գրակ. պատմ. ամբիոնի դոցենտ, բ. գ. թ. Հայկ Համբարձումյան),
2. «Հովհաննես Թումանյանի խաղերը ժամանակի հոլովույթում» (ՀՀ ԳԱԱ Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող, բ.գ.թ. Եվա Մնացականյան),
3. «Թումանյանի «Եդեմական ծաղիկը»` հեքիաթի ազգային և միջազգային տարբերակների համապատկերում» (ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետի ակադ. Հր. Թամրազյանի անվան հայ գրակ. պատմ. ամբիոնի դոցենտ, բ.գ.թ. Նվարդ Վարդանյան),
4. «Անխելք մարդու թեման Հովհաննես Թումանյանի հեքիաթներում» (ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատողներ բ.գ.թ. Էսթեր Խեմչյան, բ.գ.թ. Մարինե Խեմչյան),
5. «Ռուսական հեքիաթների թումանյանական թարգմանությունը» (ԵՊՀ ԻՄ-ի հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետի անգլերեն լեզվի և գրականության ամբիոնի ասիստենտ, բ.գ.թ. Քրիստինե Դադյան),
6. «Հովհ. Թումանյանի քնամուտի ստեղծագործությունները որպես բանահյուսական բացառիկ ժանյակ» (ՀՀ ԳԱԱ Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոնի գիտաշխատող Հասմիկ Մատիկյան),
7. «Հովհաննես Թումանյանի և Արշակ Չոպանյանի առնչություններից» (ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետի ակադ. Հր. Թամրազյանի անվան հայ գրակ. պատմ. ամբիոնի դոցենտ, ԵՊՀ ԻՄ-ի հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետի հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնի վարիչի պաշտոնակատար, բ.գ.թ. Վաչագան Ավագյան):

Երկրորդ բաժանմունքում (նիստի նախագահ՝ Վահան Աղաբաբյան)  զեկուցումներով հանդես եկան՝

1. ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետի ակադ. Հր. Թամրազյանի անվան հայ գրակ. պատմ. ամբիոնի դոցենտ, բ.գ.թ. Արշալույս Գալստյանը («Թումանյանը «Մշակ» լրագրի գնահատականներում (1870-1890 թթ.)»),
2. ՀՀ ԳԱԱ Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող, բ.գ.թ. Նունե Մկրտչյանը («Հովհաննես Թումանյանը հասարակական գործիչ»),
3. «Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ» հիմնադրամի գիտաշխատող, կրթական ծրագրերի բաժնի վարիչ Քրիստինե Նաջարյանը («Հովհաննես Թումանյանի որբախնամ գործունեությունը»),
4. ԵՊՀ ԻՄ հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետի հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնի դոցենտ, բ.գ.թ. Վահան Աղաբաբյանը («Մեծերը Ամենամեծի մասին»),
5. ԵՊՀ ԻՄ-ի հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետի հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնի ասիստենտ, բ.գ.թ. Ալիսա Հասանյանը («Անդրադարձ Հ.Թումանյանի «Սասունցի Դավիթ» պոեմի գեղարվեստական առանձնահատկություն­ներին»),
6. ԵՊՀ ԻՄ-ի հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետի հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնի ասիստենտ, բ.գ.թ. Մուշեղ Սարուխանյանը («1915 և Հ.Թումանյան»):

Երրորդ բաժանմունքում (նիստի նախագահ՝ Լուսինե Թումանյան)  զեկուցումներ ներկայացրին՝

1. Վանաձորի պետական համալսարանի հայոց լեզվի ամբիոնի դասախոս Լիլիթ Պետրոսյանը («Գրիգոր Նարեկացու նորաբանությունների արտահայտությունը Հովհաննես Թումանյանի ստեղծագործություններում»),
2. ԵՊՀ ԻՄ-ի հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետի հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնի դոցենտ, հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետի դեկանի պաշտոնակատար, բ.գ.թ. Կարինե Պողոսյանը («Հարադրությունները Հ.Թումանյանի ստեղծա­գոր­ծության մեջ»),
3. ԵՊՀ ԻՄ-ի հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետի հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնի դոցենտ, բ.գ.թ. Աիդա Սարհատյանը («Շարահյուսական կառույցները Հ.Թումանյանի ստեղծագործության մեջ»),
4. ԵՊՀ ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետի տպագիր և հեռարձակվող լրատվամիջոցների ամբիոնի դոցենտ, բ.գ.թ. Անահիտ Բրուտյանը («Ամենայն հայոց բանաստեղծը՝ հայոց համալսարանի ստեղծման հարցի շուրջ»),
5. Իջևանի թիվ 3 հիմնական դպրոցի ուսուցչուհի Հասմիկ Գրիգորյանը («Քաջ Նազար» հեքիաթի թումանյանական մշակումները»),
6. Իջևանի Մ.Մարտիրոսյանի անվան թիվ 5 հիմնական դպրոցի հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի Սիրանուշ Ղուշչյանը («Թումանյան անհատը իր նամակներում»),
7. ԵՊՀ ԻՄ-ի հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետի օտար լեզվի և գրականության ամբիոնի ամբիոնի դոցենտ Էմմա Թեմրազյանը («Թումանյանական մի փոխադրության մասին»):

Բաժանմունքներում անցկացված քննարկումներից հետո մասնակիցները տեղափոխվեցին ԵՊՀ ԻՄ-ի խորհրդակցությունների սենյակ, որտեղ նախատեսված էր իրականացնել հավաստագրերի հանձնումը և գիտաժողովի փակումը:

Ամփոփելով գիտաժողովի արդյունքները՝ պարոն Ցուցուլյանը գոհունակություն ու շնորհակալություն հայտնեց գիտաժողովի կազմակերպիչներին, բոլոր մասնակիցներին և հատկապես Երևանից ժամանած գիտաշխատողներին ու պրոֆեսորներին, ովքեր իրենց մասնակցությամբ ոչ միայն խոշոր ներդրում ունեցան գիտաժողովի կայացման գործում, այլև իրենց ներկայությամբ իսկ մեծապես ոգևորեցին սահմանամերձ մարզի ուսանողներին՝ նրանց զգացնել տալով, որ կենտրոնից (մայրաքաղաք Երևանից) հեռու գտնվելով՝ իրենք ուշադրության կենտրոնում են:

Հավաստագրերի հանձնումից հետո տեղի ունեցավ հյուրասիրություն:

Գիտաժողովի ծրագիրը տե՛ս այստեղ:

Գիտաժողովի բոլոր լուսանկարները տե՛ս Պատկերասրահում: